Τι είναι η ΙΡ τηλεφωνία και πώς διαφέρει από την «συμβατική» τηλεφωνία;

Παρεξηγημένες έννοιες

IP Τηλεφωνικό κέντρο
του Δήμου Ηρακλείου

Η ΙΡ τηλεφωνία και η τεχνολογία Voice over IP (VoIP) είναι έννοιες που δυστυχώς έχουν παρεξηγηθεί από τον περισσότερο κόσμο.  Οι περισσότεροι σχετίζουν αυτές τις τεχνολογίες με υπηρεσίες όπως το Skype, Viber, WatsApp, VoIPBuster και άλλες παρόμοιες που αξιοποιούν την τεχνολογία VoIP και δρομολογούν την φωνή μέσω του Internet.  Ωστόσο, επειδή το Internet είναι ένα μη ελεγχόμενο μέσο, η ποιότητα, διαθεσιμότητα και η αξιοπιστία των υπηρεσιών αυτών είναι χαμηλή.  Ως αποτέλεσμα, ο περισσότερος κόσμος που τις έχει χρησιμοποιήσει έχει συνδυάσει το VoIP με χαμηλή ποιότητα υπηρεσίας.

Το παλιό τηλεφωνικό κέντρο
του Δήμου Ηρακλείου μαζί με
το πλύθος καλωδίωσης

Η ΙΡ τηλεφωνία όντως βασίζεται στο πρωτόκολλο ΙΡ (Internet Protocol) πάνω στο οποίο κατασκευάστηκε και αναπτύσσεται το Internet.  Ωστόσο, αν αξιοποιηθεί το πρωτόκολλο αυτό σε ένα κλειστό και ελεγχόμενο δίκτυο, όπως αυτό του Δήμου Ηρακλείου, όπου μπορούν να εφαρμοστούν δικτυακές πολιτικές ασφάλειας και ποιότητας, η ΙΡ τηλεφωνία μετατρέπεται σε ένα πραγματικά ευέλικτο και αξιόλογο εργαλείο.  Στο άρθρο αυτό, όπου αναφέρεται η ΙΡ τηλεφωνία ή η τεχνολογία VoIP, αναφέρεται σε αυτού του είδους δικτύου.

Διαφορές με την συμβατική τηλεφωνία

Η βασική διαφορά της ΙΡ τηλεφωνίας με την συμβατική τηλεφωνία είναι το γεγονός ότι χρησιμοποιούν μία εντελώς διαφορετική υποδομή.  Παρακάτω περιγράφονται σε μεγαλύτερη λεπτομέρεια οι βασικές αυτές διαφορές.

Συμβατική Τηλεφωνία	ΙΡ Τηλεφωνία
Το τηλεφωνικό κέντρο είναι μία ηλεκτρονική συσκευή κατασκευασμένη αποκλειστικά για την εξυπηρέτηση τηλεφωνικων κλήσεων.  Οι δυνατότητες παραμετροποίησης και αναβάθμισης είναι περιορισμένες και ακριβές και γίνονται μόνο από την κατασκευάστρια εταιρία.	Το ΙΡ τηλεφωνικό κέντρο αποτελείται από έναν εξυπηρετητή (server) που τρέχει λειτουργικό σύστημα, όπως για παράδειγμα, τύπου Linux.  Ουσιαστικά είναι ένας ηλεκτρονικός υπολογιστής που εξυπηρετεί την υπηρεσία τηλεφωνίας όπως ένας web server ή email server εξυπηρετεί αντίστοιχες υπηρεσίες.  Ως αποτέλεσμα, έχει εκ φύσεως την ευελιξία και την δυνατότητα παραμετροποίησης που προσφέρουν γενικότερα οι εξυπηρετητές.
Αποτελείται από ένα τηλεφωνικό κέντρο το οποίο συνδέεται καλωδιακά απευθείας σε κάθε τηλεφωνική συσκευή	Το ΙΡ τηλεφωνικό κέντρο το οποίο συνδέεται «δικτυακά» σε κάθε τηλέφωνο όχι πάνω από απευθείας συνδεδεμένα καλώδια αλλά μέσω ενός δικτύου δεδομένων, όπως και ένας υπολογιστής συνδέεται στο Internet.
Λειτουργεί σε ξεχωριστή καλωδιακή και δικτυακή υποδομή από το δίκτυο δεδομένων των υπολογιστών.	Λειτουργεί και μοιράζεται τις υποδομές του δικτύου δεδομένων.
Χρησιμοποιεί circuit switching, δηλαδή, για κάθε κλήση, δημιουργείται ένα δεσμευμένο κύκλωμα που μεταφέρει την φωνή από συσκευή σε συσκευή.	Χρησιμοποιεί packet switching που είναι συνυφασμένο με το πρωτόκολλο ΙΡ.  Δεν δεσμεύει ολόκληρα κυκλώματα αλλά κάθε τηλεφωνική συνομιλία μοιράζεται την δικτυακή υποδομή.
Κάθε κατασκευάστρια εταιρία χρησιμοποιεί κλειστή και ιδιόκτητη (proprietary) αρχιτεκτονική και πρωτόκολλα, και ως αποτέλεσμα είναι δύσκολη η διαλειτουργικότητα με εξοπλισμό άλλων κατασκευαστών	Χρησιμοποιεί ανοικτή αρχιτεκτονική και πρωτοκόλλα που επιτρέπουν την εύκολη συνεργασία με συστήματα και υπηρεσίες άλλων κατασκευαστών.
Κάθε επέκταση σε νέο κτίριο απαιτεί προμήθεια νέου τηλεφωνικού κέντρου και τηλεφωνικών συσκευών.  Συνεπώς κάθε υλοποίηση είναι γεωγραφικά περιορισμένη.	Κάθε επέκταση σε νέο κτίριο απαιτεί μόνο προμήθεια τηλεφωνικών συσκευών.  Συνεπώς δεν επηρεάζεται από την γεωγραφική τοποθεσία των χρηστών.
Βασίζεται σε τεχνολογίες που πλέον δεν αναπτύσσονται.  Συνεπώς έχει μικρή διάρκεια ζωής.	Βασίζεται σε τεχνολογία αιχμής που συνεχώς αναπτύσσεται και βελτιώνεται.  Συνεπώς έχει μεγάλη διάρκεια ζωής και κάνει απόσβεση της επένδυσης σε βάθος χρόνου.
Η υποδομή είναι αποκλειστικά αφιερωμένη να προσφέρει μόνο υπηρεσία φωνής.	Η υποδομή συνήθως ενσωματώνει πρόσθετες υπηρεσίες, όπως Contact Center, IVR κλπ και έχει συμπληρωματικότητα με άλλες υπηρεσίες, π.χ. συνεργατικά εργαλεία, βίντεοτηλεδιάσκεψη και τηλεπαρουσία.  Η χρήση πρωτοκόλλων δικτύου τύπου Ethernet και ΙΡ επιτρέπουν την συνεργασία των τηλεφωνικών συσκευών με εφαρμογές στον ηλεκτρονικό υπολογιστή αυξάνοντας την παραγωγικότητα του χρήστη.

Όπως τα MP3 Players αντικαθιστούν τα CD, οι ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές αντικαθιστούν αυτές με φιλμ και οι κλασικές τηλεοράσεις καταργούνται σταδιακά από τηλεοράσεις HD, έτσι και η ΙΡ τηλεφωνία σταθερά αντικαθιστά την συμβατική τηλεφωνία στην τηλεπικοινωνιακή αγορά.

Για περισσότερες πληροφορίες δείτε αυτό το αρχείο το οποίο περιγράφει με πιο τεχνικούς όρους την διαφορά μεταξύ αυτών των δύο τεχνολογιών.

Στο επόμενο άρθρο, θα δούμε ποια είναι τα γενικά πλεονεκτήματα της τεχνολογίας αυτής.